Sızanaqlar dərinizdəki məsamələrin yağ və ölü dəri hüceyrələri ilə tıxanması ilə başlayır. Ağ nöqtələrə, qara nöqtələrə və ya sızanaqlara səbəb olur. Sızanaqlar hər yaşda olan insanlara təsir etsə də, ən çox yeniyetmələr arasında rast gəlinir. Ciddiliyindən asılı olaraq sızanaqlar emosional sıxıntıya səbəb ola bilər və dəridə bir sıra çapıqlar yarada bilər. Müalicəyə nə qədər tez başlasanız, bu cür problemlərin yaranma riski bir o qədər azalır.

Hər bir məsamə sebum adlanan yağlı bir maddə istehsal edən yağ bezinə bağlıdır. Əlavə sebum məsamələri tıxaya bilər, bu da Propionibacterium acnes kimi tanınan bakteriyaların böyüməsinə səbəb olur. Ağ qan hüceyrələriniz P. acnes-ə hücum edərək dəri iltihabına və sızanaqlara səbəb olur. Bəzi sızanaq halları digərlərindən daha şiddətlidir, lakin ümumi simptomlara ağ nöqtələr, qara nöqtələr və sızanaqlar daxildir.

Sızanaq əlamətləri dərinizin vəziyyətindən asılı olaraq dəyişir:

• Ağ başlıqlar (qapalı tıxanmış məsamələr)

• Qara nöqtələr (açıq tıxanmış məsamələr)

• Kiçik qırmızı, incə qabarlar (papüllər)

• Sızanaqlar (püstüllər), uclarında irin olan papüllərdir

• Dərinin altında böyük, bərk, ağrılı topaqlar (düyünlər)

• Dərinin altında ağrılı, irinli topaqlar (kistik lezyonlar)

Sızanaqların inkişafına bir çox amillər kömək edə bilər, o cümlədən:

• genetika

• pəhriz

• stress

• hormon dəyişiklikləri

• Infeksiyalar

Sızanaqlara qarşı güclü ev müalicəsi

Alma sirkəsi

Alma sirkəsi digər sirkələr kimi bir çox bakteriya və göbələk növləriylə mübarizə apara bilmə xüsusiyyətiylə tanınır. Alma sirkəsinin içərisində P. acnes kimi bakteriyaları öldürmə qabiliyyətinə malik asitik bir mühit mövcüddur. Bəzi alimlərin apardığı araşdırmalardan sonra məlum olub ki, alma sirkəsinin içində olan succinic acid (Süksinik asit, (CH2)2(CO2H)2) üzdəki iltihabı aradan qaldıraraq ləkələnmənin və yara izlərinin qarşısını almaq kimi bir xüsusiyyətə sahibdir. Bununla yanaşı alma sirkəsinin içində mövcud olan laktik acid- də (turşu) sızanaq izlərinin görünümü azalda bilər.

İstifadə qaydası:
1. Bir damcı alma sirkəsini üç damcı su ilə qarışdırın. Əgər dəriniz həssasdırsa suyun miqdarını artırmağınız məsləhətdir.
2. Təmiz dəriyə hazırladığımız bu qarışığı bir pambıq vasitəsi ilə incə toxunuşlarla tədbiq edin. Tədbiq ettikdən sonra 5 - 20 saniyə gözləyin və üzünüzü yuyun.
3. Bu prosesi gündə bir neçə dəfə təkrar edə bilərsiniz.

DİQQƏT: Alma sirkəsinin dəriyə tədbiqi yanıqlara və qıcıqlanmaya səbəb ola bilər!

Sink - li qidaların qəbulu

Sink hüceyrə böyüməsi, hormon istehsalı, metabolizm və immunitet funksiyası üçün vacib olan bir qidadır. Sızanaq üçün digər təbii müalicələrlə müqayisədə nisbətən yaxşı öyrənilmişdir. Bir sıra tədqiqatlar həmçinin sink qəbulunun sızanaqları azaltmağa kömək edə biləcəyini sübut edib. Sızanaqlar üçün sinkin optimal dozası müəyyən edilməmişdir, lakin bir sıra köhnə tədqiqatlar gündə 30-45 mq sink istifadə edərək sızanaqların əhəmiyyətli dərəcədə azaldığını müşahidə etmişdir.

Qeyd: Sink - i tablet şəklində apteklərdən əldə edə bilərsiniz.
Sinkin tövsiyə olunan təhlükəsiz istifadə miqdarı yuxarıda qeyd etdiyim qədərdir. Həkim nəzarəti altında olmadan 40 mq-dan artıq qəbul etmək mədə ağrısı və bağırsaq problemlərinə gətirib çıxara bilər.

Çay ağacı yağı ilə ləkə müalicəsi

Bu üsul son vaxtlar tanınmış Youtuberlər tərəfindən də çox məsləhət görünən bir müalicə növüdür. Çay ağacı yağı, Avstraliyada yetişən kiçik bir ağac olan Melaleuca alternifolia yarpaqlarından çıxarılan əsas yağdır. Bakteriyalarla mübarizə aparmaq və dəri iltihabını azaltmaq qabiliyyəti ilə məşhurdur.

Istifadə qaydası:
1. 1 damcı çay ağacı yağını 9 damcı su ilə qarışdırın.
2. Qarışığa bir pambıq çubuq batırın və sızanaqlı ərazilərə çəkin.
3. İstəyə görə bu prosesdən sonra nəmləndirici də çəkə bilərsiniz.
4. Bu proseduru gündə 1-2 dəfə təkrarlaya bilərsiniz.

Balıq yağı qəbul etmək

Omeqa-3 yağ turşuları çoxlu sağlıqlı faydalara sahib yağlardır. Yüksək səviyyələrdə EPA və DHA iltihab faktorlarını azaldır ki, bu da sızanaq riskini azalda bilər. Siz həmçinin qızılbalıq, sardina, hamsi, qoz, çia toxumu və üyüdülmüş kətan toxumu yeyərək omeqa-3 yağ turşularını əldə edə bilərsiniz.

Yaşıl çay möcüzəsi

Yaşıl çay antioksidanlarla zəngindir və onu içmək sağlamlığı yaxşı təsir edəcəkdir. O, həmçinin sızanaqları azaltmağa da kömək edir. Yaşıl çayın tərkibindəki polifenollar sızanaqların iki əsas səbəbi olan bakteriyalarla mübarizə aparmağa və iltihabı azaltmağa kömək edir. Tərkibində yaşıl çay olan kremlər və losyonlar ala bilər və ya evdə cibinizə qənaət edərək öz qarışığınızı hazırlaya bilərsiniz.

Istifadə qaydası:
1. Yaşıl çayı 3-4 dəqiqə qaynar suda dəmləyin.
2. Çayın soyumasını gözləyin.
3. Bir pambıq çubuqdan istifadə edərək, çayı dərinizə çəkin və ya üzərinə səpmək üçün bir sprey şüşəsinə tökün.
4. Qurumasına icazə verin, sonra su ilə yuyun və dərinizi qurudun.
5. Qalan çay yarpaqlarını da bala əlavə edib maska edə bilərsiniz.

Sızanaqlara qarşı evdə müalicə üsullarını sadaladığımıza görə indi isə əsas hissəyə keçid edə bilərik. Tibbi cəhətdən sızanaqların yaranmasının qarşısını necə ala bilərik?

Stressi azaldın

Stressli dövrlərdə ifraz olunan hormonlar sebum istehsalını və iltihabı artıraraq sızanaqları daha da pisləşdirə bilər.

Stressi azaltmağın yolları:

• Daha çox yatmaq

• Fiziki fəaliyyətlə məşğul olmaq

• Yoga məşq etmək

• Meditasiya etmək

• Idmanla məşgul olmaq

İdman sağlam qan dövranını təşviq edir. Qan axınındakı artım dəri hüceyrələrini qidalandırmağa kömək edir, bu da sızanaqların qarşısını almağa və yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər. İdman hormon səviyyəsinin dəyişməsində və tənzimlənməsində də rol oynayır. İdman etməyi sevmirsinizsə gündə yarım saat normal tempdə yürüyüş edə bilərsiniz. Bu həm hava dəyişikliyinə, həm də mental cəhətdən daha sağlam düşünməyə təsir edir.

Həddindən artıq süd məhsullarının istifadəsindən qaçmaq
Bəzi tədqiqatlar günlük südlə sızanaqlar arasında bir əlaqə olduğunu iddia edir. Süd və süd məhsullarının istehlakını məhdudlaşdırmaq sızanaqların qarşısını almağa kömək edə bilər, lakin bu haqda ətraflı danışmaq üçün daha çox araşdırma tələb olunur.

Glisemik yükü az olan bir pəhriz planı hazırlamaq
Bir qidanın glisemik indeksi (GI) qan şəkərinizi nə qədər tez yüksəltdiyini göstərən bir ölçüdür. Yüksək GI qidaları yemək insulinin artmasına səbəb olur ki, bu da sebum istehsalını artırır. Nəticədə, yüksək GI qidaları sızanaqların inkişafına və şiddətinə birbaşa təsir göstərə bilər.

Yüksək glisemik indeksi olan qidalara daxildir:

• ağ çörək

• şəkərli sərinləşdirici içkilər

• tortlar

• donuts

• xəmir xörəkləri

• konfetlər

• şəkərli səhər yeməyi taxılları

Aşağı glisemik indeksi olan qidalara aşağıdakilar daxildir:

• Meyvələr

• Tərəvəz

• Paxla

• Qoz-fındıq

• Tam və ya minimal işlənmiş taxıllar

Sızanaqlar bir sıra əsas səbəbləri olan ümumi bir problemdir. Mütəxəssislər razılaşırlar ki, salisilik turşu, niasinamid və ya benzoil peroksid kimi ənənəvi müalicələr hələ də ən təsirli müalicə növləridir, lakin bəziləri dərinizi qıcıqlandıra bilər. Bu səbəblə də bir çox insan təbii vasitələrdən istifadə etməyi seçir. Sızanaq üçün ev vasitələrinin əksəriyyətinin klinik cəhətdən effektiv olduğu göstərilməmişdir, lakin onlar alternativ müalicə variantları kimi mövcuddur. Buna baxmayaraq, şiddətli sızanaqlarınız varsa, bir dermatoloqa müraciət edə bilərsiniz.